Выберите нужный язык / Wybierz żądany język
Река Анграпа
Название: Ангра̀па, польская часть реки называется Węgorapa (Венгора̀па). До переименования в декабре 1947 года Анграпа имела немецкое название Angerapp (А̀нгера̀пп).

Длина: 169 км, из них 97 км на территории Озёрского, Гусевского и Черняховского районов Калининградской области.

Площадь бассейна: общая - 3960 км², в том числе на территории Калининградской области – 1800 км²

Расход воды: 23,8 м³/с

Средний уклон русла реки (м/км): 0,70

Исток: озеро Мамры (Польша), координаты 54°11′51″ с. ш. 21°43′07″ в. д.

Устье: при слиянии на северо-западной окраине города Черняховска с рекой Инструч образует исток реки Преголи, координаты: 54°38'52'' с. ш. 21°47'28'' в. д.

Река Анграпа входит в число рек, протяжённость русел которых на территории Калининградской области близка к сотне километров.
Исток реки находится в Польше, у города Венгожево, на озере Мамры. Венгорапа, так река называется в Польше, обеспечивает сток воды в северном направлении из региона Больших Мазурских озёр.
Схема бассейна рек Голубой и Анграпы
Схема бассейна рек Голубой и Анграпы:
Домнин Д.А., кандидат географически наук,
научный сотрудник Института океанологии им. П.П. Ширшова РАН.
Водный режим Анграпы характеризуется высоким весенним половодьем, низкой зимней меженью, повышенным стоком в летне-осенний период. Половодье продолжается с начала марта по середину апреля. Ледостав происходит в конце декабря, вскрытие реки в конце февраля - начале марта. Для реки характерен неустойчивый ледостав с временным вскрытием реки, ледоходом, образованием полыней, полным очищением ото льда и последующим повторным замерзанием. Максимальной толщины (0,2–0,4 м) ледяной покров достигает в середине–конце февраля. В отдельные годы на реке образуются ледяные заторы (подъём уровня воды при этом достигает 1,7 м).
На участке реки от Озерска до устья реки Писсы ширина составляет 5-12 м, глубина колеблется от 0,2 до 2 м. После впадения Писсы в Анграпу река становится шире и глубже, расстояние между берегами может достигать уже 25 м, глубина 1,5-3 м. Скорость течения в реке около 0,2-0,6 м/с.
Среднегодовой расход воды реки Анграпы у села Берестово 14,5 м³/с, минимальный - в летнюю межень в июле 8,56 м³/с, максимальный - во время весеннего половодья в апреле 24,7 м³/с.

Главные притоки реки Анграпы на территории Калининградской области:
- река Вика, впадает в 56 км по правому берегу от устья Анграпы, длина 26 км,
- река Писса, впадает в 14 км по правому берегу от устья Анграпы, длина 98 км,
- река Шалевка (Шальтин), впадает в 77 км по левому берегу от устья Анграпы, длина 12 км.
В реке Анграпе встречаются как обычные для водоёмов Калининградской области виды рыб, так и редкие: гольян (Phoxinus phoxinus L.), подкаменщик обыкновенный (Cottus gobio L.), голец (Barbatula barbatulа L.), минога речная (Lampetra fluviatilis L.), минога ручьевая (Lampetra planeri Bloch.). Наблюдения свидетельствуют о заходе в реку на нерест лососевых видов рыб - балтийского лосося и кумжи, которые предпочитают неглубокие участки с сильным, но не слишком бурным течением, песчано-галечным или мелко каменистым дном.

Отсутствие судоходства способствовало сохранению Анграпы как водоёма, богатого рыбой. Ещё в древних летописях говорилось о необыкновенных уловах угря, в том числе, в самом верховье реки. Да и происхождение названия реки считается связанным с этим видом рыбы: угорь - angurgis (древне-прусск.), ungurŷs (лит.). Сейчас рыбные богатства реки формируются естественным путём, а ещё 140 лет тому назад зарыблению бассейна Анграпы способствовала небольшая станция по разведению рыбы в Погриммене (7 км от Даркемена (ныне Озёрск) на притоке Анграпы – речке Вике). Например, с 1872 по 1880 годы было выращено 20 000 мальков лосося, 150 000 мальков форели, а также мальки других видов рыб.

В 2014 году продолжены работы по восстановлению популяции балтийского осетра, основным направлением международных работ также были совместные польско-литовские экспериментальные выпуски молоди осетра в бассейне реки Анграпы. Выпуск осуществляется в рамках разработки совместного Российско-Польского Плана по восстановлению популяции осетра в Балтийском регионе.
Перед выпуском молоди в Анграпу каждая рыба получила электронную метку. Благодаря этому специалисты смогут отслеживать ход рыбы сначала на территории Польши. По мере перемещения осетра мониторинг продолжат калининградские ученые. Эта работа позволит ученым отработать методику слежения за осетром и определить водоемы, пригодные для зарыбления. Совместные усилия - залог восстановления популяции осетра в Балтийском регионе в перспективе.

Характер Анграпы определяется особенностями рельефа местности, по которой она протекает. В верховьях похожа на горную реку с перекатами и быстрым течением, в низовьях – типичная равнинная река. Дно Анграпы - песчано-галечное. По прямой линии расстояние между истоком и устьем реки составляет всего 50 км, но фактическая её протяжённость в 3,5 раза больше. При этом перепад высот между крайними точками составляет 106 м.
Река Анграпа
Древнее русло реки больше десяти тысяч лет назад сформировали потоки воды от таяния ледников. Сегодня Анграпа несёт свои воды по извилистому руслу с многочисленными поворотами и петлями. Характерной особенностью реки являются прорезанные водными потоками холмы, склоны которых порой нависают над водным зеркалом быстрой реки. То справа, то слева к воде выходят глубокие, поросшие древесно-кустарниковой растительностью овраги. За свою живописность и очарование поросшее лесом левобережье Анграпы, что находится южней г. Озёрска, в четырёх км от посёлка Ульяновского (бывший Байнунен), издавна имело отражённое на топографических картах название Ошнагоррер (от названия близлежащего имения) Швайц – Ошнагоррская Швейцария.

Поскольку Анграпа являлась единственной водной артерией, соединявшей естественным водным путём Большие Мазурские озёра через реку Прегель с Кёнигсбергом, то с давних времён возникали идеи использовать её для доставки грузов. Так, в 1763-64 годах проводились работы по очистке русла реки от камней на протяжении 80 км. Йохан Фридрих фон Домхардт, обер-президент Восточной Пруссии, прикладывал немало усилий по превращению Анграпы в водный путь. Но технические сложности и недостаток финансирования привели к тому, что после постройки нескольких деревянных шлюзов и спрямления некоторых участков реки дело ограничилось возможностью сплава по ней леса. После 1774 года проект был прекращён, а своенравная река во время ледоходов и половодий постепенно уничтожила результаты труда строителей. Через 135 лет вместо водного пути по Анграпе началось строительство более короткого искусственного Мазурского канала.
Анграпа - одна из немногих рек региона, на которых имеются небольшие гидроэлектростанции. Энергию воды люди издавна использовали для работы мельниц. Крупная мельница была построена на Анграпе в Даркемене (ныне Озёрск). Благодаря оборудованию мельницы генератором электроэнергии Даркемен в 1886 году стал первым городом в Германии, получившим уличное освещение. И сегодня в Озёрске действует малая ГЭС, мощность которой составляет 500 кВт.

Природа долины Анграпы и сама река привлекают любителей водных сплавов на байдарках и надувных плотах. Неподалёку от пос. Веселовка река даже позволяет проводить традиционные соревнования по гребному слалому. Во время сплава по Анграпе до г. Черняховска на пути встретятся препятствия - остатки гидротехнического сооружения - плотины - между пос. Константиновка (Путятино) и Жучково, а также подпорная плотина в северной части г.Черняховска.
Самые крупные населённые пункты вдоль Анграпы на территории Калининградской области – это города Озёрск и Черняховск.

Rzeka Węgorapa (Венгора̀па)
Rzeka Angrapa. Obwód Kaliningradzki.

Nazwa: Angràpa, polska część rzeki nazywa się Węgorapa (Венгорапа). Przed zmianą nazwy w grudniu 1947, Angrapa miała niemiecką nazwę Angerapp (Angeràpp).

Długość: 169 km, z czego 97 km w obwodach Ozerskim, Gusiewskim i Czerniachowskim obwodu kaliningradzkiego.

Powierzchnia dorzecza: całkowita - 3960 km², w tym na terenie Obwodu Kaliningradzkiego - 1800 km²

Zużycie wody: 23,8 m³ / s

Średnie nachylenie koryta rzeki (m / km): 0,70

Źródło: Jezioro Mamry (Polska), współrzędne 54 ° 11′51″ s. NS. 21 ° 43'07 ″ w. e.

Ustye: u zbiegu na północno-zachodnich obrzeżach miasta Czerniachowsk z rzeką Instruch, stanowi źródło rzeki Pregolia, współrzędne: 54 ° 38'52 '' N. NS. 21 ° 47'28 '' E

Rzeka Angrapa jest jedną z rzek, której długość kanałów na terenie obwodu kaliningradzkiego wynosi blisko sto kilometrów.
Źródło rzeki znajduje się w Polsce, niedaleko miasta Węgorzewo, nad jeziorem Mamry. Wenhorapa, bo tak nazywa się rzeka w Polsce, zapewnia północny spływ wód z Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.
Schemat dorzecza rzek Golubaya i Angrapa
Schemat dorzecza rzek Golubaya i Angrapa:
D. A. Domnin, Pracownik naukowy Instytutu Oceanologii
im. P. P. Szirszowa RAN (Rosyjska Akademia Nauk), doktor nauk geograficznych

Reżim wodny Angrapy charakteryzuje się wysokimi wiosennymi powodziami, niskimi zimowymi okresami niżówki i zwiększonym odpływem w okresie letnio-jesiennym. Wysoka woda trwa od początku marca do połowy kwietnia. Zamarznięcie następuje pod koniec grudnia, otwarcie rzeki na przełomie lutego i marca. Rzeka charakteryzuje się niestabilnym zamarznięciem z czasowym otwarciem rzeki, dryfem lodu, tworzeniem się polinezji, całkowitym oczyszczeniem lodu i późniejszym ponownym zamarznięciem. Pokrywa lodowa osiąga maksymalną grubość (0,2–0,4 m) pod koniec lutego. W niektórych latach na rzece tworzą się zatory lodowe (przyrost poziomu wody dochodzi w tym przypadku do 1,7 m).

Na odcinku od Ozerska do ujścia Pissy szerokość wynosi 5-12 m, głębokość waha się od 0,2 do 2 m. Po zbiegu Pissy z Angrapą rzeka staje się szersza i głębsza, odległość między brzegami może sięgać już 25 m, głębokość 1,5 -3 m. Prędkość nurtu w rzece wynosi około 0,2-0,6 m/s. Średni roczny przepływ wody rzeki Angrapa w pobliżu wsi Berestowo wynosi 14,5 m³ / s, minimalny 8,56 m³ / s w okresie letniej niżówki w lipcu, a maksymalny 24,7 m³ / s podczas wiosennej powodzi w Kwiecień.

Główne dopływy rzeki Angrapa w obwodzie kaliningradzkim:
- rzeka Vika, płynie 56 km wzdłuż prawego brzegu od ujścia Angrapy, o długości 26 km,
- rzeka Pissa, uchodząca na 14 km wzdłuż prawego brzegu od ujścia Angrapy , o długości 98 km,
- rzeka Shalevka (Shaltin), płynie 77 km wzdłuż lewego brzegu ujścia Angrapy o długości 12 km.

W rzece Angrapa występują zarówno pospolite, jak i rzadkie gatunki ryb dla zbiorników Obwodu Kaliningradzkiego: strzebla pospolita (Phoxinus phoxinus L.), kamieniica pospolita (Cottus gobio L.), golce (Barbatula barbatula L.), minóg rzeczny (Lampetra fluviatilis L.), minóg strumieniowy (Lampetra planeri Bloch.).

Obserwacje wskazują, że na tarło wchodzą do rzeki łososiowate gatunki ryb - łosoś bałtycki i pstrąg potokowy, które preferują płytkie tereny o silnym, ale niezbyt gwałtownym nurcie, piaszczysto-żwirowym lub delikatnym kamienistym dnie. Brak nawigacji przyczynił się do zachowania Angrapy jako zbiornika bogatego w ryby. Już w starożytnych kronikach mówiono o niezwykłych połowach węgorza, także w samym górnym biegu rzeki. A pochodzenie nazwy rzeki uważa się za związane z tym typem ryb: węgorz - angurgis (starożytny pruski), ungurŷs (dosł.). Teraz zasoby rybne rzeki są ukształtowane naturalnie, a jeszcze 140 lat temu zarybianie w dorzeczu Angrapy ułatwiała niewielka stacja hodowli ryb w Pogrimmen (7 km od Darkemen (obecnie Ozersk) na dopływie Angrapa - Vike rzeka). Na przykład w latach 1872-1880 hodowano 20 000 narybku łososia, 150 000 narybku pstrąga, a także narybku innych gatunków ryb.

W 2014 roku kontynuowano prace nad odbudową bałtyckiej populacji jesiotra, głównym przedmiotem prac międzynarodowych były również wspólne polsko-litewskie eksperymentalne wypuszczanie młodych osobników jesiotra w dorzeczu rzeki Angrapa. Wydanie odbywa się w ramach opracowania wspólnego rosyjsko-polskiego planu odbudowy populacji jesiotra w regionie bałtyckim. Przed wypuszczeniem osobników młodocianych do Angrapy, każda ryba otrzymywała elektroniczny znacznik. Dzięki temu specjaliści będą mogli jako pierwsi w Polsce śledzić postępy ryb. Gdy jesiotr się porusza, kaliningradzcy naukowcy będą kontynuować monitorowanie. Prace te pozwolą naukowcom opracować metodologię śledzenia jesiotra i zidentyfikować zbiorniki odpowiednie do zarybiania. Wspólne wysiłki są kluczem do odbudowy populacji jesiotra w regionie Morza Bałtyckiego w przyszłości.

Charakter Angrapy zależy od cech terenu, po którym płynie. W górnym biegu przypomina rzekę górską ze szczelinami i wartkim nurtem, w dolnym jest to typowa rzeka płaska.

Dno Angrapy jest piaszczysto-żwirowe. W linii prostej odległość między źródłem a ujściem rzeki wynosi tylko 50 km, ale jej rzeczywista długość jest 3,5 razy większa. Jednocześnie różnica wysokości pomiędzy skrajnymi punktami wynosi 106 m.

Rzeka Angrapa
Starożytne koryto rzeki ponad dziesięć tysięcy lat temu zostało uformowane przez strumienie wody z topnienia lodowców. Dziś Angrapa niesie swoje wody krętym kanałem z licznymi zakrętami i pętlami. Charakterystyczną cechą rzeki są wzgórza poprzecinane ciekami wodnymi, których zbocza czasami zwisają nad taflą wody rwącej rzeki. Raz po prawej, raz po lewej, do wody wychodzą głębokie wąwozy porośnięte drzewami i krzewami. Ze względu na swoje malownicze piękno i urok, zalesiony lewy brzeg Angrapy, który znajduje się na południe od Ozerska, cztery kilometry od wsi Uljanowsk (dawniej Bainunen), od dawna nosi nazwę Oshnagorrer (od nazwy pobliskiej posiadłości) Schweiz - Oshnagorr Szwajcaria, odzwierciedlona na mapach topograficznych.

Ponieważ Angrapa była jedyną drogą wodną, która w naturalny sposób łączyła Wielkie Jeziora Mazurskie przez rzekę Pregel z Królewcem, od czasów starożytnych pojawiły się pomysły na wykorzystanie jej do dostarczania towarów. Tak więc w latach 1763-64 prowadzono prace mające na celu oczyszczenie koryta rzeki z kamieni na 80 km. Johann Friedrich von Domhardt, naczelny prezydent Prus Wschodnich, włożył wiele wysiłku w przekształcenie Angrapy w drogę wodną. Jednak trudności techniczne i brak środków finansowych spowodowały, że po wybudowaniu kilku drewnianych śluz i wyprostowaniu niektórych odcinków rzeki sprawa ograniczyła się do możliwości spływu po niej drewnem. Po 1774 r. projekt przerwano, a krnąbrna rzeka podczas zaspy lodowej i powodzi stopniowo niszczyła wyniki pracy budowniczych. 135 lat później zamiast drogi wodnej wzdłuż Angrapy rozpoczęto budowę krótszego sztucznego Kanału Mazurskiego.

Angrapa jest jedną z nielicznych rzek w regionie z małymi elektrowniami wodnymi. Ludzie od dawna wykorzystują energię wody do obsługi młynów. W Angrap w Darkemen (obecnie Ozersk) zbudowano duży młyn. Wyposażając młyn w generator prądu, Darkemen stało się pierwszym miastem w Niemczech, które otrzymało oświetlenie uliczne w 1886 roku. A dziś w Ozersku działa mała elektrownia wodna, której moc wynosi 500 kW. Przyroda doliny Angrapa i sama rzeka przyciągają miłośników spływów wodnych, spływów kajakowych i nadmuchiwanych tratw. Niedaleko wsi. Veselovka Reka pozwala nawet na rozgrywanie tradycyjnych zawodów w slalomie wioślarskim. Podczas spływu Angrapem do miasta Czerniachowsk napotkasz po drodze przeszkody - pozostałości budowli hydrotechnicznej - tamy - między wioską. Konstantinovka (Putyatino) i Zhuchkovo, a także tama oporowa w północnej części Czerniachowska. Największe osady wzdłuż Angrapy w obwodzie kaliningradzkim to miasta Ozersk i Czerniachowsk.