Река Мамоновка

Название: Мамо́новка, река была переименована в декабре 1947 года. Немецкое название – Bahnau (Ба́нау), в Польше река называется Banówka (Бану́вка).

Длина: 51 км, в том числе 12 км на территории Мамоновского городского округа Калининградской области.

Площадь бассейна: 311 км², в том числе на территории Калининградской области 124 км².

Расход воды (м³/с): 3,3

Средний уклон русла реки (м/км): 2,1

Исток: в Польше у посёлка Вётровец, координаты: 54°16′43″ с. ш. 20°02′41″ в. д.

Устье: впадает в Калининградский (Вислинский) залив западней города Мамоново, координаты: 54°29'00'' с. ш. 19°52'01'' в. д.

Исток трансграничной реки Мамоновки (польское название реки - Банувка) находится в Польше на Вармийской возвышенности у посёлка Пётровец на высоте 110 м над уровнем моря. Река протекает в Польше по местности с малым количеством населённых пунктов. Реку относят к бассейну рек побережья Калининградского (Вислинского) залива.
Водосборный бассейн речной системы реки Мамоновки находится в юго-западной части Калининградской области и северной части Варминьско-Мазурского воеводства. Южная часть бассейна расположена в ландшафте морено-холмистой части Вармийской гряды с грядово-холмистым рельефом. Ближе к устью русло реки лежит уже в прилегающей к заливу низменности, которая поросла кустарниками и деревьями. Пойма реки двусторонняя луговая, местами заболоченная.
Почва бассейна относится к дерновому и пойменному типам, луговая, местами заболоченная. Река искусственно не зарегулирована. Русло извилистое, песчано-илистое. Мамоновка имеет всего около 30 притоков, большая часть из них находится в Польше. Из шести притоков, подпитывающих реку в Калининградской области, основными являются: - река Игнатьевка, в 8 км от устья, по правому берегу, - река Витушка, в 6 км от устья, по правому берегу, - река Голуба, в 3 км от устья, по левому берегу. Ширина реки достигает 10 м, глубина до 2 м, средняя скорость течения 0,3 м/сек.
Водность Мамоновки может колебаться в высоких пределах. Так, например, 2017 год был очень высоким по водности: среднемесячный уровень воды превысил среднемноголетние за весь период наблюдений. Если среднемноголетний расход реки Мамоновки составляет 3,3 м³/с, то в 2017 году он составил 4,51 м³/с.

Река Мамоновка не относится к числу водоёмов Калининградской области, отличающихся видовым разнообразием ихтиофауны. Обычными видами в реке являются, например, окунь и плотва, которые используют Мамоновку в качестве нерестилища и нагульных участков молоди. В реке Мамоновке впервые обнаружен новый вид для рек области - бычок-кругляк (Neogobius melanostomus Pallas).
Как и большинство водоемов Калининградской области, река Мамоновка на протяжении длительного времени испытывает значительное антропогенное воздействие.
Приустьевую часть Мамоновки относят к сильно трансформированным (в основном утратившим регуляторные функции) экологическим комплексам. Поскольку город Мамоново является единственным относительно крупным населённым пунктом на берегах реки, то, естественно, что именно здесь Мамоновка получает большую часть загрязнений. Для исправления ситуации в Мамоново были построены и введены в строй в сентябре 2016 года очистные сооружения, которые должны обслуживать две трети домов города. Впрочем, результаты анализов, взятых в 2017 году, ещё не показали изменений с чистотой воды в лучшую сторону. «Схемой комплексного использования и охраны водных объектов бассейна реки Неман и рек бассейна Балтийского моря» намечен ряд мероприятий по достижению целевого состояния речного бассейна, том числе организация гидрологических, гидрохимических и гидробиологических наблюдений на реке Мамоновке, как трансграничном водном объекте. Полного капитального ремонта требуют мелиоративные осушительные системы в устье реки Мамоновка.
Устьевая часть Мамоновки почти полностью попадает под действие ограничений, налагаемых отнесением территории к пограничной зоне. Это препятствует развитию туристической деятельности, но является положительным фактором для организации в долине Мамоновки особо охраняемой природной территории.
На польской стороне границы в 2008 году вдоль реки Банувки была создана ООПТ - охраняемая ландшафтная зона реки Банувки. В эту зону площадью 3239 га входит центральная часть реки с польской стороны до границы с Россией.

Достопримечательности
К основным туристическим достопримечательностям территории, примыкающей к реке Мамоновка, относятся: урочище Госпитальное на реке Витушке, которое обладает уникальным природным ландшафтом и объектами археологического наследия, городское озеро в городе Мамоново с «Философской тропой» вдоль него, остатки городских защитных укреплений, ряд объектов культурного наследия (здания, памятники) как довоенного, так и послевоенного периодов.
Например, в Мамоново есть занимательный памятник - бронзовая скульптура банки со шпротами, в честь долгой работы Мамоновского рыбоконсервного комбината в советское время. Памятник шпротам имеет высоту в два метра и выглядит как величественный мраморный стол, на которой и стоит большая банка шпрот. Из раскрытых консервов резво выскакивает несколько рыбок, на голове одной из них одета золотая корона. Автором памятника стал скульптор Федор Мороз. Его труд был установлен в 2008 году. Находясь на берегах Балтийского моря, город Мамоново долгие годы занимался этим промыслом. Теперь об этом напоминает скульптура, возведенная на одной из видных центральных видов и привлекающая внимание туристов.
В Мамоново есть интересный краеведческий музей.
Туристам предлагается размещение в гостиничном комплексе «У моста» в г. Мамоново и в гостевых домах на побережье Калининградского (Вислинского) залива.

Rzeka Mamonówka

Nazwa: Mamonówka, nazwa rzeki została zmieniona w grudniu 1947 roku. Niemiecka nazwa to Bahnau, w Polsce rzeka nazywa się Banówka.

Długość: 51 km, w tym 12 km na terenie powiatu mamonowskiego obwodu kaliningradzkiego.

Powierzchnia dorzecza: 311 km², w tym 124 km² w obwodzie kaliningradzkim.

Przepływ wody (m³ / s): 3,3 Średnie nachylenie koryta rzeki (m / km): 2,1

Źródło: w Polsce w pobliżu wsi Wetrovec, współrzędne: 54 ° 16′43 ″ s. NS. 20 ° 02'41" w. wieś

Ustye: wpada do Zatoki Kaliningradzkiej (Wisła) na zachód od miasta Mamonowo, współrzędne: 54 ° 29'00'' s. NS. 19 ° 52'01 '' E " e.

Źródło rzeki granicznej Mamonówka (polska nazwa rzeki Banuwka) znajduje się w Polsce na Wyżynie Warmińskiej w pobliżu wsi Pietrowiec na wysokości 110 m n.p.m. Rzeka przepływa w Polsce przez obszar o niewielkiej liczbie osad. Rzeka należy do dorzecza wybrzeża Zatoki Kaliningradzkiej (Wiślanej).

Zlewnia dorzecza Mamonówki znajduje się w południowo-zachodniej części obwodu kaliningradzkiego i północnej części województwa warmińsko-mazurskiego. Południowa część akwenu położona jest w krajobrazie morenowo-pagórkowatej części grzbietu warmińskiego z płaskorzeźbą grzbietowo-pagórkowatą. Bliżej ujścia koryto leży na nizinie przylegającej do zatoki, porośniętej krzewami i drzewami. Równina zalewowa rzeki jest dwustronną łąką, miejscami podmokłą.

Gleba dorzecza należy do typów darniowych i łęgowych, łąkowych, miejscami podmokłych. Rzeka nie jest sztucznie regulowana. Kanał jest meandrujący, piaszczysto-mulisty. Mamonówka ma tylko około 30 dopływów, większość z nich znajduje się w Polsce. Spośród sześciu dopływów zasilających rzekę w obwodzie kaliningradzkim główne to: - rzeka Ignatievka, 8 km od ujścia, wzdłuż prawego brzegu, - rzeka Vitushka, 6 km od ujścia, wzdłuż prawego brzegu, - rzeka Goluba, 3 km od ujścia, na lewym brzegu. Szerokość rzeki dochodzi do 10 m, głębokość do 2 m, średnie natężenie przepływu 0,3 m/s.

Zawartość wody w Mamonowce może wahać się w wysokich granicach. Tak więc np. rok 2017 był bardzo wysoki pod względem zawartości wody: średni miesięczny poziom wody przekroczył średnią wieloletnią dla całego okresu obserwacji. Jeśli średni roczny przepływ rzeki Mamonovka wynosi 3,3 m³ / s, to w 2017 roku wynosił 4,51 m³ / s.

Rzeka Mamonowka nie jest jednym z akwenów obwodu kaliningradzkiego, wyróżniającym się różnorodnością gatunkową ichtiofauny. Powszechnymi gatunkami w rzece są na przykład okonie i płocie, które wykorzystują Mamonówkę jako tarliska i żerowiska dla młodych osobników. Po raz pierwszy w rzece Mamonowce odkryto nowy gatunek dla rzek regionu - babkę okrągłą (Neogobius melanostomus Pallas).

Podobnie jak większość zbiorników wodnych w obwodzie kaliningradzkim, rzeka Mamonówka od dłuższego czasu doświadcza znaczących skutków antropogenicznych.

Przyujściowa część Mamonówki zaliczana jest do silnie przekształconego (w większości utraconej funkcji regulacyjnej) kompleksu ekologicznego. Ponieważ miasto Mamonowo jest jedyną stosunkowo dużą osadą nad brzegiem rzeki, naturalne jest, że to właśnie tutaj Mamonówka przyjmuje większość zanieczyszczeń. Aby zaradzić sytuacji w Mamonowie, we wrześniu 2016 r. wybudowano i oddano do użytku oczyszczalnie ścieków, które powinny obsługiwać dwie trzecie domów w mieście. Jednak wyniki analiz przeprowadzonych w 2017 roku nie wykazały jeszcze zmian w czystości wody na lepsze.

„Schemat zintegrowanego użytkowania i ochrony jednolitych części wód dorzecza Niemna i rzek basenu Morza Bałtyckiego" określa szereg działań zmierzających do osiągnięcia docelowego stanu dorzecza, w tym organizację hydrologii, hydrochemii i hydrobiologii obserwacje na rzece Mamonowce jako na akwenach transgranicznych. Systemy melioracyjne przy ujściu rzeki Mamonówki wymagają gruntownego remontu.

Ujście Mamonówki prawie całkowicie podlega ograniczeniom nałożonym przez przypisanie terytorium do strefy przygranicznej. Hamuje to rozwój działalności turystycznej, ale jest pozytywnym czynnikiem dla organizacji specjalnie chronionego obszaru przyrodniczego w dolinie Mamonówki.
Po polskiej stronie granicy w 2008 r. wzdłuż rzeki Banówki utworzono SPNA – obszar chronionego krajobrazu rzeki Banówki. Ta strefa o powierzchni 3239 ha obejmuje centralną część rzeki od strony polskiej do granicy z Rosją.

Ciekawe miejsca

Do głównych atrakcji turystycznych obszaru przylegającego do rzeki Mamonówka należą: trakt Hospitalnoye nad rzeką Vitushka, który ma unikalny krajobraz przyrodniczy i zabytki archeologiczne, jezioro miejskie w mieście Mamonowo z „Ścieżką Filozoficzną" wzdłuż to pozostałości miejskich fortyfikacji obronnych, szereg obiektów dziedzictwa kulturowego (budynki, zabytki) zarówno z okresu przedwojennego, jak i powojennego. Na przykład w Mamonowie znajduje się ciekawy pomnik - rzeźba z brązu słoika ze szprotkami, na cześć długiej pracy konserw rybnych Mamonowo w czasach sowieckich. Pomnik szprotek ma dwa metry wysokości i wygląda jak majestatyczny marmurowy stół, na którym stoi duży słoik szprotek. Z otwartej puszki wyskakuje żwawo kilka ryb, jedna z nich ma na sobie złotą koronę. Autorem pomnika został rzeźbiarz Fiodor Moroz. Jego twórczość powstała w 2008 roku. Położone nad brzegiem Morza Bałtyckiego miasto Mamonowo od wielu lat zajmuje się tym łowiem. Teraz przypomina to rzeźbę postawioną na jednym z wybitnych centralnych widoków i przyciągającą uwagę turystów.

W Mamonowie znajduje się ciekawe muzeum wiedzy lokalnej. Turystom oferujemy zakwaterowanie w kompleksie hotelowym „W pobliżu mostu" w miejscowości Mamonowo oraz w pensjonatach na wybrzeżu Zatoki Kaliningradzkiej.